بیمه بیکاری چیست|مشاوره تلفنی رایگان|1402
بیمه بیکاری چیست؟ – با ما تا پیروزی در دعاوی حقوق کار
داود وطنی وکیل اداره کار
قانون بیمه بیکاری در ایران، که شامل ۱۴ ماده و ۲۱ تبصره می‌شود، در سال ۱۳۶۶ به منظور حمایت از افراد بیکار که تحت قوانین کار قرار دارند، به طور آزمایشی به مدت ۳ سال اجرا شد.
در تاریخ ۱۳۶۹/۰۶/۲۶، مجلس شورای اسلامی این قانون را تصویب کرد و در تاریخ ۶۹/۰۷/۱۰ توسط شورای نگهبان تایید شد. آیین‌نامه اجرایی این قانون نیز در تاریخ ۶۹/۱۰/۱۲ تصویب هیات وزیران را گذراند. قبل از انقلاب اسلامی، در ایران تلاش‌هایی برای ایجاد بیمه بیکاری صورت گرفت، اما به نتیجه مطلوب نرسید ولی بعد از انقلاب با تشکیل مجلس شورای اسلامی مقدمات تصویب این قانون فراهم گردید و پس از پیگیری های فراوان دولت وقت به تصویب مجلس رسید.
با اجرای این قانون، ۳ درصد از مزد بیمه توسط کارفرمایان تامین و به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود.
بیمه بیکاری برای افرادی ارائه می‌شود که به دلیل عواملی که خودشان کنترل ندارند، بیکار شده و از درآمد باز مانده اند . سازمان تأمین اجتماعی بر اساس مقررات معین، از افراد واجدین شرایط بیکاری حمایت می‌کند. بنابراین، بیکار به کسی گفته می‌شود که به دلیل عدم انتخاب خود بیکار شده و آماده به اشتغال می‌باشد.
مدارک لازم جهت برقراری بیمه بیکاری
- اصل و کپی کارت ملی متقاضی
- اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه متقاضی
- اصل و کپی آخرین مدارک تحصیلی
- اصل و کپی کارت پایان خدمت برای اخراج شدگان مرد
- اصل و کپی آخرین قرارداد کار
- ارائه پاسخ استعلام از کارفرما در خصوص علت اخراج و معرفی نیروی جایگزین در موارد لازم
- اصل و کپی رای صادر شده از طرف مراجع حل اختلاف قانون کار
- شماره حساب بانکی جهت پرداخت مقرری بیکاری
شرایط دریافت مقرری
شرایط دریافت مقرری در ایران به شرح ذیل می‌باشد:
1. کارگر باید به صورت غیرارادی کار خود را از دست داده و اخراج شده باشد.
2. بیمه شده باید حداکثر ظرف ۳۰ روز از تاریخ وقوع بیکاری به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان محل اشتغال اطلاع دهد. اگر بیمه شده بخواهد بیشتر از ۳۰ روز تا ۳ ماه بیکاری با داشتن عذر موجه باقی بماند، نیاز به تصمیم هیات حل اختلاف کار دارد.
3. تمامی افراد مشمول قانون کار و تامین اجتماعی و کار کشاورزی می‌توانند درخواست مقرری بیمه بیکاری داشته باشند.
4. بیمه شده باید حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.
5. افرادی که به دلیل حوادث غیرمترقبه مانند سیل، جنگ، زلزله و آتش‌سوزی بیکار شوند، نیاز به داشتن حداقل سابقه پرداخت حق بیمه ندارند و حتی اگر در روز اول کار بر اثر این حوادث بیکار شوند، می‌توانند مقرری دریافت کنند.
6. بیمه شده‌ها باید در دوره‌های کارآموزی و سوادآموزی که توسط ادارات تعاون، کار، رفاه اجتماعی و نهضت سوادآموزی برگزار می‌شود، شرکت کنند.
7. اخراج و بیکاری به دلیل قصور در انجام وظایف محوله یا نقض آیین‌نامه انضباطی کارگاه نباید باشد.
8. تغییر ساختاری کارگاه از سوی کارفرما که باعث تعطیلی یا تعلیق کار می‌شود، نیازمند تصمیم می‌شود. این تغییر ساختار ممکن است بازسازی، تغییر خط تولید یا جابجایی کارگاه و موارد مشابه باشد.
این شرایط برای دریافت مقرری در نظام بیمه اجتماعی ایران حائز اهمیت می‌باشند.
استثنا در شمول مقررات بیمه
گروه یا بیمه شدگانی که از مشمول مقررات بیمه بیکاری مستثنی هستند مشمول پرداخت مقرری نمی باشند.
- اتباع خارجی
- بیمه شدگان اختیاری
- بازنشستگان و مستمری بگیران و از کار افتادگان کلی
- صاحبان حرف و مشاغل آزاد
مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری
مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری به بیمه شدگان واجد شرایط بر اساس سابقه پرداخت حق بیمه از سوی آنها متغیر است و حداکثر مدت آن برای بیمه شدگان مجرد غیرمتکفل ۳۶ ماه و برای بیمه شدگان متأهل و متکفل ۵۰ ماه می‌باشد. جدول زیر میزان مقرری را نشان می دهد.
بیمه بیکاری
استثناء مرتبط با افراد مسن مشمول قانون بیمه بیکاری است که حداقل ۵۵ سال سن داشته و حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه اجباری را دارند.
این افراد در صورت عدم اشتغال می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی ۶۰ سال از مقررات این قانون استفاده کنند.
این استثناء، در مورد زنان نیز تطابق دارد. هرچند که تبصره ماده ۷ قانون بیکاری تفاوتی بین زن و مرد ایجاد نمی‌کند. اما به دلیل سن بازنشستگی زنان در قوانین تامین اجتماعی که ۵۵ سال در نظر گرفته شده است.
این تبصره در مورد بیمه شدگان زن به علت رسیدن به سن بازنشستگی عملاً امکان‌پذیر نمی‌باشد.
میزان مقرری بیمه بیکاری
میزان مقرری روزانه بیمه بیکاری برابر با ۵۵ درصد متوسط مزد یا حقوق یا کارمزد روزانه بیمه شده است. برای افراد متأهل و متکفل، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر ۴ نفر)، ۱۰ درصد از حداقل دستمزد زمان بیکاری تاریخ (اخراج) افزوده می‌شود.
با این حال، این میزان نمی‌تواند از حداقل دستمزد تعیین شده برای هر سال کمتر و از ۸۰ درصد متوسط مزد یا حقوق بیمه شده بیشتر باشد.
متوسط مزد یا حقوق روزانه بیمه شده که مبنای تعیین مقرری است، از طریق تقسیم جمع کل دریافتی مبنای کسر حق بیمه ظرف ۹۰ روز قبل از شروع بیکاری بر روزهای کار بیمه شده در این مدت محاسبه می‌شود.
افراد تحت کفالت مقرری بگیران بیمه بیکاری
افراد تحت کفالت مقرری بگیران به شرح زیر هستند:
1. همسر بیمه شده مرد باشد.
2. همسر بیمه شده زن که طبق ضوابط و مقررات کفالت تحت تکفل زن باشد.
3. فرزندان پسر تا سن ۲۰ سالگی یا تا ۱۹ سالگی تمام با داشتن گواهی ادامه تحصیل دانشگاهی و یا از کار افتادگی کلی به تشخیص کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی.
4. فرزندان دختر تا زمانی که فاقد شغل بوده و ازدواج ننموده باشند.
5. مادر با حداقل ۵۵ سال سن و پدر با حداقل ۶۰ سال سن، به شرط آنکه تامین معاش آنها منحصراً توسط بیمه شده باشد.
از کار افتادگی کلی آنها مطابق نظر کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی تایید شده باشد.
تحت پوشش بیمه یا بازنشستگی صندوق دیگری نباشند.
6. خواهر و برادر تحت تکفل. احراز کفالت خواهر و برادر برعهده مراجع ذیصلاح قضایی ثبت می‌شود، اما احراز کفالت آنها با ارائه مدارک مثبته برعهده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌باشد.
مواردی که باعث قطع مقرری بیمه بیکاری می‌شوند
مواردی که باعث قطع مقرری می‌شوند عبارتند از:
- بیمه شده مجدداً به کار اشتغال یابد.
- بیمه شده بدون عذر موجه از شرکت در کلاس‌های کارآموزی یا سوادآموزی خودداری کند.
- بیمه شده از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشابه پیشنهادی جهت اشتغال به کار خودداری کند.
- بیمه شده با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار اولیه برگردد.
- بیمه شده مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کار افتادگی کلی یا فوت شود.
- مدت زمان استحقاق بیمه شده برای دریافت مقرری پایان بپذیرد.
- این موارد ممکن است باعث قطع مقرری شوند .
برای مشاوره با وکیل بیمه بیکاری اصفهان از دکمه تماس با ما در پایین صفحه استفاده نمایید.
